Πέμπτη 12 Δεκεμβρίου 2013

Ηθική ή τεχνολογία ;

      Παρά τα αλματώδη βήματα που πραγματοποίησε ο άνθρωπος στην επιστήμη και στην τεχνολογία και τις τόσες κατακτήσεις στον κοινωνικοπολιτικό τομέα,εξακολουθεί και σήμερα εν έτει 2013,να ταλανίζεται από φαινόμενα που δε θέτουν τον άνθρωπο στο κέντρο της ζωής και στιγματίζουν την εποχή μας.Εκείνο όμως,που προσλαμβάνει ήδη  ανησυχητικές διαστάσεις και αποτελεί πλέον μόνιμη απειλή για την κοινωνία των χρόνων μας είναι ο διαμφισβητούμενος ρόλος της επιστήμης,αλλα και η συμβολή του ανθρώπου  , στη μετρίαση του φαινομένου αυτού.
     Αρχικά,όπως και κάθε φαινόμενο έτσι και η επιστήμη μπορεί να επιφέρει πολλά θετικά στοιχεία τόσο στη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου του ατόμου όσο και στην καλυτέρευση της ποιότητας της ζωής του.Τα παραδείγματα της συνεισφοράς της άπειρα.Σε ό,τι αφορά την υγεία του ατόμου,οι επιστημονικές γνώσεις συνέβαλαν στην παραγωγή ιατρικών σκευασμάτων για την εξάλειψη ασθενειών που μάστιζαν την ανθρωπότητα την προηγούμενη εκατονταετία.Τρανό παράδειγμα αποτελεί,η ανακάληψη του εμβολίου για την ελονοσία και τη φυματίωση,δύο ασθένειες που ταλάνιζαν για χρόνια την ελληνική κοινωνία.Αλλά,και στη σημερινή εποχή οι έρευνες  που γίνονται αν και είναι σε πειραματικό στάδιο ακόμη για την ανεύρεση φαρμάκων αποτελεσματικά κατά των ασθενειών του καρκίνου και του AIDS.Επιπλέον,η ανάπτυξη των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης συνανεσε στη γρήγορη διάδοση των πληροφοριών και στην επικοινωνία των ανθρώπων από όλα τα μήκη και πλάτη του κόσμου.Αξίζει να σημειωθεί ότι,ακόμη και στις πιο απομακρυσμένες και παραμεθώριες περιοχές του πλανήτη,όλοι οι άνθρωποι έχουν τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν ειδήσεις ή να επικοινωνήσουν με τα αγαπημένα τους πρόσωπα  που ήτοι αποτελεί ένα "παγκόσμιο χωριό".Απαραίτητα, η πρόοδος της επιστήμης βοήθησε στην αποφυγή δεισιδαιμονιών και των προλήψεων μεταξύ των λαών,καθώς οι άνθρωποι αντιλήφθηκαν ότι όλοι είναι στην ίδια "μοίρα" αφού τα συμφέροντα των ανωτέρων εξυπηρετούνται.Τα άτομα κατανοούν τη θέση που βρίσκονται και αλληλοβοηθώντας προσπαθούν να επιβιώσουν στον πλανήτη που λέγεται Γη.
      Γίνεται λοιπόν φανερό ότι η επιστήμη συμβάλλει θετικά στην προαγωγή του πολιτισμού σε όλες του τις εκφάνσεις.Ωστόσο δεν είναι λίγοι εκείνοι που υπογραμμίζουν την αρνητική διάσταση του ρόλου της,που αποτελεί πηγή πλήθους δεινών για τον άνθρωπο.
      Ίσως,η επιστήμη θα μπορόυσε να χαρακτηριστεί ως "Σύγχρονος Ιανός" γιατί παρ΄ όλες τις θετικές επιδράσεις που άσκησε στη ζωή του ανθρώπου δεν παύει να διαθέτει αρκετά μελανά σημεία.΄Ενα απ΄ αυτά λοιπόν,είναι και η λανθασμένη χρήση της πυρηνικής ενέργειας,μορφή της επιστήμης που οδήγησε σε ολέθριες συνέπειες ολόκληρη την ανθρωπότητα.Κανείς δε θα μπορούσε να λησμονήσει τη ρίψη της πρώτης ατομικής βόμβας στις μαρτυρικές πόλεις της Ιαπωνίας Χιροσίμα και Ναγκασάκι,από τους Αμερικανούς.Παράλληλα,οι επιστήμονες στοχεύοντας στην προσωπική τους αναρρίχηση,αντί να θέσουν κέντρο ζωής τον άνθρωπο,θέτουν τα επιτεύγματά του.Απειροελάχιστοι επιστήμονες,θα μπορούσαν να αρνηθούν να κατασκευάσουν ένα υπερσύγχρονο πυρηνικό όπλο έναντι ενός υπέρογκου ποσού,ικανό να τους θρέφει έως τα βαθιά τους γεράματα.Θα αποτελούσε παράλειψη να μην αναφερθεί ότι με την ιλιγγιώδη ανάπτυξη της τεχνολογίας μία από τις πιο οδυνηρές επιπτώσεις της είναι και η ασύστολη και συστηματική καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος.Αμέτρητες εδαφικές και δασικές εκτάσεις έχουν θυσιαστεί σαν "Πρόθυμες Ιφιγένειες" στο βωμό της τεχνολογίας είτε λόγου χάρη για την ανέγερση βαριών βιομηχανιών είτε για την εκμετάλλευση της ξυλείας και του φυσικού υπόγειου και υπέργειου πλούτου.Δυστυχώς,και η επιστήμη όμως έπεσε στην παγίδα της εμπορευματοποίησης.Η άσκοπη και δαπανηρή παρασκευή των τεχνολογικών επιτευγμάτων αποσκοπεί μόνο στη μεγιστοποίηση των κερδών και στη μύηση περισσότερων ανθρώπων στο υπερκαταναλωτικό πρότυπο.Οι εταιρίες δίχως να ενδιαφέρονται για την ανταπόκριση των προιόντων τους στην αγορά παράγουν περισσότερα με απώτερο σκοπό να επωφεληθούν οι ίδιοι με την αύξηση των αποδοχών τους.
     Ο Αϊνστάιν έλεγε πως "επιστήμη χωρίς θρησκεία είναι χωλή" εννοώντας φυσικά το ηθικό βάρος που πρέπει να διακρίνει τον επιστήμονα-επαΐοντα,πέρα από την επιστημονική του ευθύνη.Γιατί,όσο σημαντικό είναι το πως εφάρμοσε τη γνώση του(έξω από μονιλιθικότητα,υποκειμενικότητα,πλάνη ή γενίκευση),άλλο τόσο σοβαρή είναι και η ευθύνη,ηθική και πολιτική για τα δημιουργήματά του.Και εδώ η πράξη του θα κριθεί,όχι με βάση το αντικειμενικό επιστημονικό κριτήριο,αλλά με άξονα το ηθικό και πολιτικό κριτήριο,δηλαδή κάθε πόρισμα ή ανακάλυψη ή εφεύρεση δε συνοδεύεται πλέον με τη γνώση,αλλά με τη βούληση,την ευθιξία,την ωριμότητα και το ηθικό του στίγμα.Οφείλει κέντρο των δημιουργημάτων του να είναι το άτομο και όχι η προσωπική του ανέλιξη.Εκτός όμως από το ίδιο τον επιστήμονα,πρωταγωνιστικό ρόλο παίζει και ο ίδιος ο άνθρωπος.Κάθε πολίτης οφείλει να ενημερωθεί,να συνειδητοποιήσει τους κινδύνους που ελοχεύουν από την ανεξέλεγκτη χρήση της επιστήμης και να συμμμετέχει ενεργά σε κινήματα που ασκούν πίεση στους υπεύθυνους ,προκειμένου να εφαρμοστεί ουσιαστικός και εύφορος έλεγχος στις χρήσεις της τεχνολογίας.Είναι πασιφανές ότι απαραίτητη προυπόθεση των προαναφερθέντων είναι η δημοκρατική οργάνωση των κοινωνιών.
     Επειδή,λοιπόν,κάθε πράξη στην κοινωνία είναι βαθύτατα πολιτική και έχει αντίκτυπο στη ζωή μας,η επιστημονική πράξη πρέπει να κατευθύνεται προς το ενάρετο,το αγαθό.Και όταν αυτό θα συμβεί,όταν φυσικά η επιστημονική κοινότητα αποκτήσει συνείδηση του εαυτού της και της δύναμης της,όταν απαγκιστρωθεί από την αντίληψη ότι μόνο αυτή είναι το μοναδικό μέσο για τη γνωση και την ποιότητα ζωής,και όταν διαποτιστεί από τη δύναμη της παιδείας που θα οδηγήσει την επιστήμη σε δρόμους χρήσιμους και ωφέλιμους για το ανθρώπινο γένος.


Μαθήτρια Γ΄ Λυκείου Σάμης 2013-2014

Υ.Γ. Θα θέλαμε να εκφράσουμε τα συγχαρητήριά μας στα παιδιά της Γ΄ Λυκείου που παρά τις δυσκολίες και το υπερφορτωμένο πρόγραμμά τους εκφράζουν τη γνώμη τους στην ιστοσελίδα του φροντιστηρίου.

Τρίτη 12 Νοεμβρίου 2013

Λόγιες φράσεις σε ορθή βάση

  1. Εκ των ων ουκ άνευ (και όχι: εκ των ουκ άνευ)
  2. Υπέρ το δέον (και όχι: υπέρ του δέοντος).
  3. Όσο(ν) αφορά το θέμα αυτό (και όχι: όσο αφορά στο θέμα αυτό, διότι αποτελεί μεταγλώττιση της λόγιας σύνταξης: όσον αφορά εις το θέμα αυτό. Ούτε, βεβαίως, ως αναφορά).
  4. στη διαπασών (και όχι: στο διαπασόν)
  5. βρέχει επί δικαίους και αδίκους (και όχι: επί δικαίων και αδίκων).
  6. εν πάση περιπτώσει (και όχι: εν πάσει)
  7. οι στύλοι του Ολυμπίου Διός (και όχι: οι στήλες).
  8. εν κρυπτώ και παραβύστω (και όχι: απαραβύστω)
  9. απορώ και εξίσταμαι (και όχι: απορώ και εξανίσταμαι)
  10. ποιούμαι την νήσσαν (κοινώς: κάνω την πάπια και όχι: ποιώ την νήσσαν).
  11. περί πολλά τυρβάζει (και όχι: περί πολλών τυρβάζει)
  12. απεκδύομαι την ευθύνη (και όχι: απεκδύομαι της ευθύνης)
  13. ελαφρά τη καρδία ( και όχι: με ελαφρά την καρδία)
  14. δίνω το «παρών» (και όχι: δίνω το παρόν.)
  15. δυνάμει (και όχι: εν δυνάμει)
  16. ενός εκάστου (και όχι: καθενός εκάστου)
  17. ενόψει όσων θα γίνουν (και όχι: ενόψει όσων έγιναν)
  18. επί το έργον (και όχι: επί τω έργω)
  19. παρά πόδα (και όχι: παρά πόδας)
  20. δει δε χρημάτων… (και όχι: δει δη χρημάτων…)
  21. θα ανοίξουν τον ασκό του Αιόλου (και όχι: τους ασκούς).
  22. πόσω μάλλον (και όχι: πόσο μάλλον ή κατά πόσο μάλλον)
  23. προτέρα κατάσταση (και όχι: προτεραία)
  24. διεμερίσαντο τα ιμάτια (και όχι διεμοιράσαντο ή διαμοιράσαντο)
  25. διά του λόγου το ασφαλές (και όχι: διά του λόγου το αληθές)
  26. δεν έχει πού την κεφαλήν κλίνη (και όχι: πού την κεφαλήν κλίναι)
  27. εισέπραξε τα επίχειρα (και όχι τα επιχείρια)
  28. επί ξυρού ακμής (και όχι: επί ξηρού). Ξυρόν= ξυράφι
  29. των παχιών(ή παχειών) αγελάδων (και όχι: των παχέων)
  30. παρελθέτω απ’ εμού το ποτήριον τούτο (και όχι: απελθέτω)
  31. πριν αλέκτορα φωνήσαι τρις (και όχι: πριν αλέκτωρ φωνήσει)
  32. ου γαρ γιγνώσκεις τι τέξεται η επιούσα (και όχι: τεύξεται)
  33. χάρμα ιδέσθαι (και όχι: χάρμα ειδέναι)
  34. λάθε βιώσας (και όχι: λάθρα)
  35. ο, η ελάσσων, το έλασσον (και όχι: το ελάσσον)
  36. ο, η αυτάρκης, το αύταρκες (και όχι: το αυτάρκες).
  37. ο,η κακοήθης, το κακόηθες (και όχι: το κακοήθες)
  38. ο περί ου ο λόγος, αλλά η περί ης ο λόγος , οι περί ων ο λόγος
  39. Ανέκαθεν (και όχι: από ανέκαθεν ούτε εξ από ανέκαθεν [!]), μακρόθεν (και όχι: εκ του μακρόθεν)
πηγή: 'Γνωμικολογικόν'

Δίλημμα ή αυταπάτη: βιβλίο έντυπο ή ηλεκτρονικό;

Η απόλαυση της ανάγνωσης και τα σύγχρονα διλήμματα

    Σαν να λέμε, Κιθαρίστας ή ντράμερ; Η απάντηση στο στημένο δίλημμα θα ήταν «βιβλίο» εφ' όσον προτι­μούμε το χταπόδι στα κάρβουνα και όχι στο φουρνάκι των μικροκυμάτων. Τα παίρνω με τη σειρά: ο μηχα­νολόγος που συντόνισε το έργο ώστε η Κοζάνη να αποκτήσει τον θαυμαστό ιντερνετικό οικισμό της και να γίνει η πρώτη ελληνική ψηφιακή πόλη, βιάστηκε ωστόσο στην ακροτελεύτια -και πιασάρικην, ομολογουμένως- ερώτηση του δημοσιογράφου «Ένα laptop ή ένα βιβλίο σε κάθε μαθητή;», ν’ απαντήσει ανενδοιάστως: «Οπωσδήποτε ένα laptopΑς ξεκολλήσουμε λίγο από τις παραδοσιακές μας αγκυλώσεις. Θα προτιμούσα να στέλνω τον επτάχρονο γιο μου στο σχολείο με ένα laptop υπό μάλης, παρά με ένα ογκώδες σακί­διο επ’ ώμου » (ΤΑ ΝΕΑ, «20 ερωτήσεις», 3 Ιουλ. 2010»).
Ώστε «παραδοσιακή αγκύλωση» το βιβλίο; Όσο κι αν μας ταλαιπώρησε με ανούσια έντυπα η σχολική εκπαίδευση, όσο κι αν δεν έχουμε εθιστεί να αντλούμε απόλαυση από το παραδοσιακό διάβασμα, μην πετούμε τις λέξεις σαν να φτύνουμε τσόφλια: δύσκολο να διαβαστεί ο Μπαλζάκ στο λάπτοπ· και ο Λεϊβνίτιος δυσκολότερα.
...
   Έχουμε τη μανία να καταστρέφουμε το παλιό στο ό­νομα του καινούργιου: αντί να χτίσουμε τις πολυκα­τοικίες παραδίπλα, όπως έκαμε όλη η Ευρώπη, ανα­τολική και δυτική, εμείς δια της αντιπαροχής γκρεμί­σαμε τα διατηρητέα και δη αγαλλιώντες· και πάλι τώ­ρα, για να εγκαθιδρύσουμε τα e-book θεωρούμε ανα­γκαίο να κατεδαφίσουμε το έντυπο βιβλίο. Μα και περί ποίων «παραδοσιακών αγκυλώσεων» πρόκειται, άλλωστε; Αν το σοβαρέψουμε, τότε οι πληροφορικάριοι είναι οι πλέον ιδεόληπτοι, επειδή η Πληροφορική και τα λάπτοπ της είναι σήμερα του συρμού -και η ιδεοληψία που ερείδεται στον συρμό είναι, λιγότερο συνειδητή και άρα πιο ανέλεγκτη από την παρωχημένη-. Εδώ απαιτείται προσοχή: το αμέσως προσεχές εκ­παιδευτικό ζαβλάκωμα θα επέλθει όχι τόσο από την έλλειψη του λάπτοπ όσο από την ακραία υποτίμηση του τεχνικού μέσου «χαρτί και μολύβι» που συνδυά­ζεται με τη βλακέντια υπεραξίωση και τον φετιχισμό  του διαδραστικού πίνακα.

   Η ηλεκτρική κιθάρα δεν μπόρεσε βεβαίως να υποκαταστήσει την «παραδοσιακή» δακτυλόκρουστη για τον ίδιο λόγο που το λάπτοπ δεν θα υποκαταστήσει ποτέ το χειροπιαστό βιβλίο. Βιβλίο και λάπτοπ μπορούν να συμπορεύονται ως παραπληρωματικά και αλληλοσυναρτώμενα και οι ηβώντες λαπτοπίστες έχουν κάμποσα να μάθουν από το «παραδοσιακό» βιβλίο, από τις τέχνες και τις τεχνικές του (το αρμόδιο υπουργείο ευνοεί τον φανατισμό υπέρ του λάπτοπ επειδή υποκαθιστώντας τα έντυπα θα μειώσει δρα­στικά το κόστος του σχολικού βιβλίου -και ως προς αυτό θα πράξει ορθά. Απλώς, πρέπει να βρεθούν στο μεσοβραχυπρόθεσμο μέλλον τρόποι και για την κα­λαίσθητη επιβίωση ορισμένων τουλάχιστον σχολικών βιβλίων· η έντυπη παράδοση να μη λείψει).

   Το δίλημμα ωστόσο «βιβλίο ή λάπτοπ» δεν είναι πλαστό: οι σημερινοί μαθητές και φοιτητές προκρίνουν αναμφίβολα -και ευλόγως- το λάπτοπ (βήμα προόδου: οι αμέσως προγενέστεροι προτιμούσαν τα φωτοαντιγραφημένα κλεψίτυπα εις βάρος των βιβλίων , επειδή εκτός από μοντέρνο είναι κυρίως μηχάνημα πολλαπλών χρήσεων· οι έφηβοι πληροφορούνται, εσεμεσάρουν, ψαύουν και πλοηγούνται και ερωτο­τροπούν στο αέναον Διαδίκτυον -ζουν στον θαυμαστό ψηφιακό κόσμο τους.

    Έναντι του κατά πολλά χρηστικότερου λάπτοπ, το βιβλίο αντιβάλλει τον παραδοσιακό του μηχανισμό, τον σχεδιασμό, την εκτύπωση και τη δεσιά του· την αίσθηση του αναλογικά μεταβλητού βάρους, το α­ναλλοίωτο μέγεθος των ατρέμιστων σελίδων και των στεριωμένων στοιχείων, τα διπλοπερασμένα χρώμα­τα, τις οσμές του χαρτιού, της μελάνης και του δέρ­ματος, την ανεξαρτησία από το ηλεκτρικό ρεύμα, την ομορφιά της τυπογραφικής τέχνης του και τελικά τη συναίσθηση της κληροδοσίας -κοντολογίς την επί­γνωση μιας πεπερασμένης αιωνιότητας που μορφοποιείται χάρη στην απτή υλικότητά του. Τα σύγχρονα λογισμικά έχουν να διδαχθούν από τον αστρολάβο των Αντικυθήρων.
Μήτε, εξάλλου, το λάπτοπ βολεύεται υπό μάλης· θέλει κι αυτό το σακίδιό του.

*Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ στις 3 Μαϊου 2011.

Δευτέρα 7 Οκτωβρίου 2013

Συνηθισμένες διαρθωτικές λέξεις

Συχνά στο γραπτό λόγο μας δε δυσκολευόμαστε στην εύρεση των επιχειρημάτων και των αποδεικτικών στοιχείων αλλά στη σωστή σύνδεση και σύνθεση ώστε το κείμενό μας να παρουσιάζει συνοχή και αλληλουχία. Αυτό απαιτεί επιλογή της κατάλληλης συνδετικής λέξης ή φράσης που θα δέσει σφιχτά και φυσικά το κείμενό μας. Ακολουθούν οι πιο γνωστές συνδετικές-διαρθρωτικές λέξεις και εκφράσεις για την παραγωγή γραπτού λόγου



 Τρόποι έναρξης μιας θεματικής περιόδου:

«Είναι γνωστό ότι...»
«Δεν υπάρχει αμφιβολία..»
«Είναι κοινά παραδεκτό..»
«Είναι γεγονός ότι...»
«Είναι ευρύτατα διαδεδομένη η άποψη....»
«Αποτελεί κοινό τόπο ότι ..»
«Είναι κοινός τόπος...»
«Κατά κοινή ομολογία...»
«Υποστηρίζεται συχνά ότι...»
«Λέγεται συχνά ότι...»

Συνδετικές λέξεις - φράσεις που συνδέουν τη θεματική πρόταση με τις λεπτομέρειες

«Ειδικότερα...»
«Πράγματι...»
«Πιο συγκεκριμένα...»
«Αναλυτικότερα...»
«Γι΄ αυτό λοιπόν...»
«Με άλλα λόγια...»
«Φυσικά...»
«Βέβαια...»
«Αναντίρρητα...»
«Έτσι..»
«Οπωσδήποτε...»
«Αρχικά...»
«Στην περίπτωση αυτή...»
«Αυτό ισχύει στο μέτρο που....»
«Είναι αλήθεια ότι...»
«Η διαπίστωση αυτή δεν αποτελεί λεκτική υπερβολή»
«Εκείνο που έχει ιδιαίτερη σημασία...»
«Με αφετηρία τη θέση αυτή...»
«Κατά συνέπεια είναι ανάγκη...»
«Σε μια τέτοια περίπτωση....»
«Στο πλαίσιο αυτό κατανοούμε...»
«Με δεδομένα τα παραπάνω δεν εκπλήσσει το γεγονός ότι...»

Ενδεικτικοί τρόποι έναρξης της περιόδου κατακλείδας

 «Αβίαστα, λοιπόν, συνάγεται το συμπέρασμα...»
 «Συνοψίζοντας μπορούμε να επισημάνουμε...»
 «Γίνεται, επομένως, εύκολα αντιληπτό...»
 «Εύκολα, λοιπόν, μπορεί ο καθένας να συμπεράνει...»
 «Από όλα τα παραπάνω γίνεται φανερό...»
«Εύκολα, λοιπόν, οδηγούμαστε στο συμπέρασμα...»
«Συμπερασματικά, έχει καταστεί σαφές...»

Μεταβατικές - διαρθρωτικές λέξεις ή φράσεις:

α) Λέξεις που δηλώνουν χρονική σχέση:
ταυτόχρονα, συγχρόνως, προηγουμένως, ύστερα, έπειτα, στη συνέχεια, αμέσως, τέλος, κατόπιν, εν τω μεταξύ, αργότερα, τώρα, πριν, ενώ, καθώς, αφότου ...

β) Λέξεις ή φράσεις που δηλώνουν πρόθεση, ομοιότητα, αναλογία, συμπλήρωση:
επιπλέον, επίσης, ακόμα, επιπροσθέτως, παράλληλα, εξάλλου, εκτός απ΄ αυτό, συμπληρωματικά, κοντά σ΄ αυτό, ας σημειωθεί ακόμη ότι, δεν πρέπει να λησμονούμε ακόμη ότι, θα αποτελούσε παράλειψη αν...

γ) Λέξεις ή φράσεις που δηλώνουν αντίθεση - εναντίωση:
ωστόσο, αντίθετα, εντούτοις, παρόλο που, αντίστροφα, απεναντίας, μολαταύτα, άλλωστε, ακόμα και αν, μολονότι, παρ΄ όλα αυτά, σε αντίθεση μ΄ αυτό, Δε συμβαίνει όμως το ίδιο κ.λ.π.

δ) Λέξεις ή φράσεις που εισάγουν επεξήγηση:
με άλλα λόγια, ειδικότερα, αυτό σημαίνει ότι, δηλαδή, συγκεκριμένα, σαφέστερα, μια διευκρίνιση στο σημείο αυτό είναι απαραίτητη, για να γίνει πιο σαφές, ακριβέστερα...

ε) Λέξεις ή φράσεις που δηλώνουν συμπέρασμα ή σχέση αιτίου - αποτελέσματος:
επομένως, συνεπώς, συμπερασματικά, άρα, επιλογικά, κατά συνέπεια, όπως προκύπτει, ανακεφαλαιώνοντας γι΄ αυτό το λόγο, αυτό οφείλεται σε, αυτό έχει ως αποτέλεσμα, για τους παραπάνω λόγους ....

στ) Λέξεις ή φράσεις που δηλώνουν τοπική σειρά ή σχέση:
εδώ, εκεί, κοντά, μακριά, στο σημείο αυτό, μέσα έξω ....

η) Λέξεις ή φράσεις που δηλώνουν έμφαση ή βεβαιότητα:
πράγματι, ιδιαίτερα, ξεχωριστά, αξίζει να τονιστεί, ιδιαίτερα σημαντικό θεωρείται, εκείνο που προέχει, είναι αξιοπρόσεκτο ότι, προπάντων, ειδικά, περισσότερο, το κυριότερο όμως είναι, αναντίρρητα, είναι σαφές, είναι γεγονός, οπωσδήποτε, βέβαια, φυσικά ....

θ) Λέξεις ή φράσεις που δηλώνουν διάζευξη:
ή - ή, είτε - είτε, ούτε – ούτε

ΧΡΗΣΗ ΜΙΑΣ ΣΥΝΔΕΤΙΚΗΣ ΛΕΞΗΣ Η ΦΡΑΣΗΣ:

1) Για πρόσθεση – συμπλήρωση – ομοιότητα :

Αφενός …αφετέρου…
Επίσης …
Παράλληλα…
Ακόμη …
Επιπλέον …
Επιπροσθέτως…
Εκτός απ’ αυτό
Δεν πρέπει να λησμονούμε ακόμη ότι…
Χρειάζεται επίσης να σημειωθεί…
Αξίζει , επιπλέον ν’ αναφερθούμε…
Όχι μόνο… αλλά και…
Θα αποτελούσε σοβαρή παράλειψη να μην τονίσουμε…

2) Για χρονική σύνδεση :

Ταυτόχρονα…
Συγχρόνως…
Αρχικά…
Ύστερα…
Αφότου…
Στη συνέχεια…
Ενώ …
Μετά από αυτό…

3) Για αντίθεση – εναντίωση :

Και όμως…
Εντούτοις…
Απεναντίας…
Σε αντίθεση…
Μ’ αυτό…
Ενώ…
Ωστόσο…
Μολαταύτα…
Αντίθετα…
Άλλωστε…
Από την άλλη πλευρά…

Συμπληρωματικά όταν θέλουμε:

1) Να αποδείξουμε τις αιτίες – παράγοντες σε μια παράγραφο, μπορούμε, ενδεικτικά να χρησιμοποιήσουμε τους παρακάτω τρόπους:

Στη διαμόρφωση (του αρνητικού αυτού παράγοντα) σημαντικότατο ρόλο διαδραματίζει ...
Τα βαθύτερα αίτια (της κοινωνικής αυτής μάστιγας) πρέπει να αναζητηθούν...
Το φαινόμενο αυτό συνδέεται άμεσα...
Αυτό που κυρίως ευθύνεται για την έξαρση...
Το πρόβλημα αυτό ανάγεται σε πολλά και σύνθετα αίτια...
Θα άξιζε όμως ν’ αναρωτηθεί κανείς σε ποιους λόγους οφείλεται...
Δεν πρόκειται , ωστόσο, ν’ ανακαλύψουμε τα πραγματικά αίτια του νοσηρού αυτού φαινομένου, αν δεν λάβουμε υπόψη...

2) Να οργανώσουμε παραγράφους, για να καταδείξουμε τη θετική ή αρνητική επίδραση ενός παράγοντα, ενδεικτικά μπορούμε να ξεκινήσουμε με τους παρακάτω τρόπους :

Όλα αυτά έχουν ως αποτέλεσμα...
Το ίδιο (θετικά ή αρνητικά) αντανακλά η ύπαρξη του παράγοντα (αυτού) στην
ατομική και κοινωνική ζωή...
Ανυπολόγιστες, όμως, είναι οι επιπτώσεις...
Στις (θετικές ή αρνητικές) επιπτώσεις συγκαταλέγονται...
Ένα άλλο σύμπτωμα, όχι αμελητέο, είναι και τούτο...

3) Να προτείνουμε τρόπους αντιμετώπισης ενός θετικού ή αρνητικού παράγοντα, μπορούμε να αξιοποιήσουμε τους παρακάτω τρόπους έναρξης :

Το νοσηρό αυτό φαινόμενο θα αντιμετωπισθεί ριζικά, αν...
Επιτακτική προβάλλει η ανάγκη της άμεσης δραστηριοποίησης...
Αποφασιστικής σημασίας κρίνεται η συμβολή...
Σημαντικός είναι ο ρόλος που μπορεί να διαδραματίσει...
Αμετάθετο χρέος έχουμε ...
Χωρίς όμως την εκδήλωση της ατομικής και συλλογικής προσπάθειας η αντιμετώπιση του προβλήματος καθίσταται δυσχερής...

4) Ενδεικτικές χρηστικές φράσεις που μπορούν να λειτουργήσουν ως αρχή γενικά της παραγράφου, αλλά και ως μετάβαση μεταξύ των παραγράφων (εναρκτικές – μεταβατικές φράσεις) :

Είναι περιττό να τονιστεί ...
Είναι απαραίτητο να επισημανθεί...
Ξεχωριστός λόγος, όμως, πρέπει να γίνει...
Είναι χρήσιμο να τονιστεί επίσης...
Είναι φανερό ότι...
Προχωρώντας διαπιστώνουμε ότι...
Ελάχιστοι θα μπορούσαν να αρνηθούν ότι...
Πολλοί θα συμφωνούσαν με την άποψη...
Επεκτείνοντας το συλλογισμό μας, θα λέγαμε...
Προβάλλει, όμως, στο σημείο αυτό μια βαρυσήμαντη αντίρρηση...
Γράφω σε πλάγιο λόγο, χρησιμοποιώντας
συχνά φράσεις ενεργητικής σύνταξης ή παθητικής σύνταξης :
ο συγγραφέας αναφέρει, υποστηρίζει, εκφράζει την άποψη, τονίζει, επισημαίνει, σχολιάζει, εκφράζει τον προβληματισμό του, θέτει το ερώτημα, υπογραμμίζει την ανάγκη να, συνεχίζει την ανάλυση του αναφερόμενος, φέρνει παραδείγματα για να υποστηρίξει την άποψη πως/ότι..., πραγματοποιεί μια ιστορική αναδρομή στο θέμα αναφερόμενος σε..., αναζητά τα αίτια του Χ φαινομένου σε..., απαριθμεί τις εκφάνσεις / τα αποτελέσματα τον Χ φαινομένου.., χρησιμοποιεί απόψεις μελετητών / αποτελέσματα ερευνών για να στηρίξει την άποψη πως... , καταλήγει στο συμπέρασμα πως/ότι... π.χ. στο κείμενο αναφέρεται... κ.λπ. ή φράσεις του τύπου: «σύμφωνα με την άποψη τον συγγραφέα..,αποφεύγοντας, βέβαια, την καταχρηστική επανάληψη των φράσεων « ο συγγραφέας» ή «στο κείμενο».

Η ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗΣ

Ξεκινώ τη θεματική πρόταση της περίληψης ως εξής:
¨Το άρθρο, κείμενο κ.λπ. πραγματεύεται, ασχολείται με, έχει ως θέμα του κ.λπ. ή αντικείμενο, θέμα του άρθρου, του βιβλίου ή της ομιλίας είναι κ.ά.
Δόκιμες – Στερεότυπες ενάρξεις περιληπτικού κειμένου
Ο δημοσιογράφος στο άρθρο του καταγράφει τον προβληματισμό του αναφορικά...
Ο συγγραφέας αναφερόμενος στο ρόλο που διαδραματίζει (η τηλεόραση)
αναγνωρίζει...
Το άρθρο αυτό θίγει το πολυσυζητημένο (πολύκροτο θέμα)...
Ο δημοσιογράφος με αφορμή (την παράδοση στις αστυνομικές αρχές χρηματικού ποσού από νεαρό μετανάστη) διαπιστώνει ότι...
Ο συντάκτης του παρόντος κειμένου τονίζει...
Στο κείμενο αυτό υποστηρίζεται ότι...
Στο κειμενικό αυτό απόσπασμα εκφράζεται η άποψη ότι...
Στο δοκιμιακό αυτό κείμενο ο συγγραφέας πραγματεύεται...
Σύμφωνα με το άρθρο...
Ο επιφυλλιδογράφος εκφράζει την άποψη να προσεγγίσει...
Κατά το συγγραφέα η πρωτοφανής έξαρση...
Ο κειμενογράφος διαπιστώνοντας την κρίση που διέρχεται η σύγχρονη κοινωνία (...) επιχειρεί ...
Η θέση του συγγραφέα είναι...
Στο δημοσίευμα αυτό ο αρθρογράφος υπερασπίζεται την άποψη...
Στο συγκεκριμένο απόσπασμα ο συγγραφέας διαπιστώνει , προσεγγίζει, φωτίζει , διερευνά...
Ο δοκιμιογράφος του αποδεικτικού αυτού δοκιμίου επιχειρηματολογεί...
Το πρόβλημα που απασχολεί το συγγραφέα...
Ο συγγραφέας στο άρθρο του αναφέρεται στο επίμαχο ζήτημα...
Σε πρόσφατο δημοσίευμα του Τύπου προβάλλεται...
Ο συγγραφέας διατυπώνει την άποψη ότι...

Συνηθισμένα ορθογραφικά λάθη

  1. το τείχος - ο τοίχος
  2. έχω κλίση στη μουσική (κλίνω) – πήρα κλήση από το δικαστήριο (καλώ)
  3. σύγκλιση απόψεων - σύγκληση συνεδρίου - σύγκλειση δοντιών
  4. ετερόκλιτο ουσιαστικό - ετερόκλητο πλήθος
  5. κλείνω την πόρτα - κλίνω το ρήμα
  6. η εξάρτηση από τα ναρκωτικά (εξαρτώ) – η εξάρτυση του στρατιώτη (εξαρτύω) – η εξάρτιση του πλοίου (εξαρτίζω)
  7. σάτιρα, σατιρίζω, σατιρικό ποίημα, Σάτυρος (μυθ. ακόλουθος του Διονύσου), σάτυρος (ασελγής), σατυρικός (ο του Σατύρου), σατυρικό δράμα (το αρχαίο λογοτεχνικό είδος) αλλά σατιρικός συγγραφέας.
  8. η σορός του θα εκτεθεί σε λαϊκό προσκύνημα – ο σωρός από ξύλα
  9. τι μέλλει γενέσθαι; – δε με μέλει τι θα γίνει
  10. ο στίχος του ποιήματος – να παραταχθείτε σε τρεις στοίχους
  11. φύλλο του δέντρου – το αρσενικό φύλο
  12. κήτος: μεγάλο θαλάσσιο θηλαστικό – κύτος: κοίλωμα, αμπάρι πλοίου
  13. ψηλή γυναίκα - ψιλή κυριότητα | κλωστή | φωνή κλπ.
  14. πολιτικό κόμμα - έπεσε σε κώμα
  15. παραλείφτηκε (από το παραλείπω) - παραλήφτηκε (από το παραλαμβάνω)
  16. απευθύνω έκκληση - έκλυση ηθών
  17. Γάλλος (από τη Γαλλία) - γάλος (γαλοπούλα)
  18. έγγειος, εγγειοβελτιωτικά έργα - έγκυος γυναίκα
  19. μήτρα (του σώματος) - μίτρα (=ιερατικό καπέλο)
  20. σύγχυση νοημάτων (συγχέω) – ψυχική σύγχιση (συγχίζω)
  21. ιωνική φιλοσοφία (Ιωνία) - Ιονική Τράπεζα (Ιόνιο)
  22. λιμός (=πείνα) – λοιμός (=λοιμώδες νόσημα, πανώλης).
  23. να ‘μαι(= να είμαι) π.χ. τι ώρα να ‘μαι σπίτι; – Να με(= δέστε με) π.χ. να με κι εγώ!

Δευτέρα 19 Αυγούστου 2013

Εκτιμήσεις για τις βάσεις του 2013

Σημαντική πτώση παρουσιάζουν φέτος οι βάσεις – Στο κόκκινο η αγωνία για χιλιάδες υποψήφιους
Εκπλήξεις προβλέπονται κατά την ανακοίνωση των βάσεων 2013 εισαγωγής σε πανεπιστήμια και ΤΕΙ που θα γίνει από το υπουργείο Παιδείας το τελευταίο δεκαπενθήμερο του Αυγούστου, καθώς σύμφωνα με νεώτερες εκτιμήσεις, δημοφιλείς σχολές όπως το Πολυτεχνείο αναμένεται να παρουσιάσουν πτώση κατά τουλάχιστον 300 μόρια, ενώ πάνω από 800 μόρια αναμένεται να πέσουν οι σχολές χαμηλής ζήτησης.
Οι εκτιμήσεις ανά πεδίο:
1ο ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΠΕΔΙΟ
Πτώση μέχρι και 300 μόρια θα πρέπει να αναμένουν οι υποψήφιοι της θεωρητικής κατεύθυνσης που έχουν επιλέξει στο μηχανογραφικό τους τις δύο Νομικές σχολές της Αθήνας και Θεσσαλονίκης. Η επίδοση στο μάθημα των Αρχαίων Ελληνικών αποτελεί τον πιο σημαντικό παράγοντα που θα συμπιέσει τις βάσεις προς τα κάτω. Παράλληλα, οι Φιλολογικές Σχολές θα σημειώσουν πτώση από 100 έως 300 μόρια, ενώ τα Παιδαγωγικά τμήματα Δημοτικής Εκπαίδευσης μπορεί να μην έχουν την άμεση επαγγελματική αποκατάσταση που υπόσχονταν παλιά, όμως, συνεχίζουν να προσελκύουν χιλιάδες υποψηφίους. Σημειώνεται ότι οι θέσεις εισακτέων μειώθηκαν για τις περισσότερες σχολές, γεγονός που τροφοδοτεί ανοδικές τάσεις κυρίως για τα επαρχιακά τμήματα.
2ο και 4ο ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΠΕΔΙΟ
Οι πολύ χαμηλές επιδόσεις στα Μαθηματικά αλλά και στη Φυσική Κατεύθυνσης αναμένεται να ρίξουν κατά πολύ τις βάσεις 2013. Κατά 300 μόρια αναμένεται να πέσουν οι βάσεις σε σχολές του Ε.Μ.Π. Οι φυσικομαθηματικές στις μεγάλες πόλεις θα πέσουν 200 έως 400 μόρια ενώ σε κάποιες επαρχιακές πόλεις, μπορεί να υποχωρήσουν έως και 600 μόρια. Σύμφωνα με έμπειρους εκπαιδευτικούς είναι χαρακτηριστικό πως στο μαθηματικό της Σάμου οι πύλες της εισόδου για του νέους φοιτητές αναμένεται να ανοίξουν κάτω από τα 12.000 μόρια.
3ο ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΠΕΔΙΟ
Η πτώση των βάσεων θεωρείται δεδομένη ακόμη και για τα τμήματα της Αθήνας και Θεσσαλονίκης. Η Ιατρική σχολή του Καποδιστριακού θα κινηθεί κοντά στα 19.000 μόρια. Η Ιατρική Αλεξανδρούπολης αναμένεται να κινηθεί από τα 18.000-18.200 μόρια. Στα ίδια περίπου επίπεδα θα είναι η πτώση και σε Κτηνιατρικές, Οδοντιατρικές και Φαρμακευτικές σχολές.
5ο ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΠΕΔΙΟ
Μεγάλη πτώση των βάσεων 2013, που στις περισσότερες περιπτώσεις θα ξεπεράσει τα 300 μόρια, αναμένεται να καταγραφεί και στο 5ο Επιστημονικό πεδίο. Ακόμα και πάνω από 400 μόρια θα πέσουν οι βάσεις στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο της Αθήνας.

Τι θα γίνει με τις μετεγγραφές των φοιτητών
Το μέτρο των μετεγγραφών θα ισχύσει και για τη νέα ακαδημαϊκή χρονιά
Σε συνέντευξη που είδε δώσει πρόσφατα ο υφυπουργός Παιδείας κ. Γκιουλέκας μεταξύ των άλλων ανέφερε ότι το μέτρο των μετεγγραφών θα ισχύσει και για τους φετινούς εισαχθέντες.
Μάλιστα θα υπάρξει διεύρυνση του μέτρου ώστε να αποκτήσουν δικαίωμα μετεγγραφής και όσοι φοιτούν στο δεύτερο άλλα και στο τρίτο έτος. Να τονίσουμε ότι το μέτρο των μετεγγραφών εφαρμόστηκε για φέτος με βασικό κριτήριο το κατά κεφαλήν εισόδημα των φοιτητών και αφορούσε μόνο τους εισαχθέντες του σχολικού έτους 2011-2012. Ωστόσο αυτό αναμένεται να αλλάξει σύμφωνα με τις δηλώσεις του κ. Γκιουλέκα.
Προς ενημέρωση των γονέων και των μαθητών το κατά κεφαλή εισόδημα εξάγεται από τη διαίρεση του οικογενειακού εισοδήματος προς τα μέλη μιας οικογένειας. Αν για παράδειγμα μια τριμελής οικογένεια έχει εισόδημα 15.000 ευρώ τότε το κατά κεφαλή εισόδημα είναι 5000 (15.000 / 3 μέλη). Τα κοινωνικά κριτήρια λαμβάνονταν υπόψη μόνο σε περίπτωση ισοβαθμίας δύο υποψηφίων.
Οι φετινοί λοιπόν εισαχθέντες άλλα και οι φοιτητές παλαιότερων ετών θα αποκτήσουν το δικαίωμα να καταθέσουν αίτηση σε τμήματα που είναι αντίστοιχα με αυτό της εισαγωγής τους.


Read more: http://www.newsbomb.gr/koinwnia/story/332806/vaseis-2013-anakoinonontai-teli-aygoystoy#ixzz2cQS51AVV

ΥΛΗ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ 2013-14

Η εξεταστέα-διδακτέα ύλη των πανελλα­δικά εξεταζόμενων μαθημάτων  της Γ' Λυκείου -  Θεωρητικής κατεύθυνσης - για  το σχολικό έτος  2013-2014:






ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ


1.  Διονύσιος Σολωμός, «Ο Κρητικός»
2.  Γεώργιος Βιζυηνός, «Το αμάρτημα της μητρός μου»
3.  Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, «Όνειρο στο κύμα»

4.  Ποιήματα για την ποίηση

•       Κωνσταντίνος Π. Καβάφης, «Μελαγχολία του Ιάσωνος Κλεάνδρου ποιητού εν Κομμαγηνή 595 μ.Χ.»
•    Κωνσταντίνος Π. Καβάφης, «Ο Δαρείος»
•    Μίλτος Σαχτούρης, «Ο Ελεγκτής»
•    Γιώργης Παυλόπουλος, «Τα Αντικλείδια»

5.  «Σελίδες του Γ. Ιωάννου»
•    «Μες στους προσφυγικούς συνοικισμούς»
•    «Στου Κεμάλ το σπίτι»

6.  Η ποιήτρια Κική Δημουλά
•    «Σημείο Αναγνωρίσεως»

ΙΣΤΟΡΙΑ

Ι. ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΤΗΝ ΑΣΤΙΚΟΠΟΙ­ΗΣΗ
Γ. Οι οικονομικές εξελίξεις κατά τον 20ο αιώνα, σ. 42-54
II.    Η ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΚΟΜΜΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (1821-1936)
Β. Χειραφέτηση και αναμόρφωση (1844-1880), σ. 70-79 Γ. Δικομματισμός και εκσυγχρονισμός (1880-1909), σ. 80-88
Δ. Ανανέωση-Διχασμός (1909-1922), σ. 89-98
III.       ΤΟ ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (1821-1930) Πρόσφυγες στην Ελλάδα κατά το 19οαιώνα, σ. 116 Πρόσφυγες στην Ελλάδα κατά τον 20ο αιώνα, σ. 137 Α. Προσφυγικά ρεύματα κατά την περίοδο 1914-1922,
σ. 138-143
Β. Μικρασιατική καταστροφή, σ. 144-152 Γ. Η αποκατάσταση των προσφύγων, σελ. 153-159 Δ. Η αποζημίωση των ανταλλαξίμων και η ελληνο­τουρκική προσέγγιση, σ. 160-162 Ε. Η ένταξη των προσφύγων στην Ελλάδα, σ. 163-169
IV.   ΤΟ ΚΡΗΤΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ ΑΠΟ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΑΠΟΨΗ ΚΑΤΑ ΤΟ 19ο ΚΑΙ ΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ 20ουΑΙΩΝΑ.
Ε. Η περίοδος της αυτονομίας και η ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα, σ. 206-220
V. ΠΑΡΕΥΞΕΙΝΙΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ
Δ. Ο Παρευξείνιος Ελληνισμός το 19ο και 20ο αιώνα, σ. 245-254.


ΛΑΤΙΝΙΚΑ



Τα κείμενα των ενοτήτων 21-50, εκτός των ενοτήτων
22, 26, 33, 35, 39 και 50, από τις οποίες θα διδαχθούν μόνο τα γραμματικά και συντακτικά φαινόμενα.
Τα γραμματικά και συντακτικά φαινόμενα που περι­λαμβάνονται σ' όλες τις ενότητες (21-50) του διδακτικού εγχειριδίου της τάξης αυτής.
Επίσης, στην εξεταστέα-διδακτέα ύλη συμπεριλαμβά­νονται τα γραμματικά και συντακτικά φαινόμενα που περιέχονται και στις είκοσι ενότητες του βιβλίου «Λατι­νικά» της Β' τάξης Γενικού Λυκείου των Μ. Πασχάλη - Γ. Σαββαντίδη, έκδοση 2013


ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ

Ι. ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Από το βιβλίο «Αρχαία Ελληνικά, Φιλοσοφικός Λόγος», Γ' τάξης Γενικού Λυκείου Θεωρητικής Κατεύθυνσης, των Μ. Κοπιδάκη, Δ. Λυπουρλή, κ.ά., έκδοση 2013.
Α. Εισαγωγή:
Ι. Ο ΣΩΚΡΑΤΗΣ:
σ. 34-39 (Κεφ. Δ2: Οι φιλοσοφικές ιδέες του Σωκράτη. Διαλεκτική, μαιευτική, ειρωνεία. Η αναζήτηση των ορι­σμών, η επαγωγική μέθοδος και η ηθική.
Κεφ. Δ3: Η δίκη και ο θάνατος του Σωκράτη).
II. Ο ΠΛΑΤΩΝ:
σ. 40-42 (κεφ. Ε1: Ο βίος του).
III.       Πλάτωνος Πρωταγόρας:
α) σ. 49-52 (Α. Η διάρθρωση του διαλόγου και τα πρόσω­πα: «Εισαγωγή... » έως και «Η απάντηση του Πρωταγόρα...») β) σ. 56-57 (Β. Η φιλοσοφική σημασία του διαλόγου).
IV.       Πλάτωνος Πολιτεία: Εισαγωγή στην Πολιτεία
α) σ. 92-93 (1. Νεανικές φιλοδοξίες και απογοητεύσεις,
2.  Η συγγραφή της Πολιτείας και 3. Η σκηνοθεσία και τα πρόσωπα του διαλόγου) β) σ. 96-102 (6. Οι τρεις τάξεις, 8. Η αγωγή των φυλά­κων, 12. Οι φιλόσοφοι-βασιλείς,
13. Η δικαιοσύνη και 14. Οι φαύλες πολιτείες). γ) σ. 113 (Η αλληγορία του σπηλαίου).
V. ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ (Βίος και έργα):
α) σ. 139-141 («Πότε και πού γεννήθηκε ο Αριστοτέλης- Λίγα λόγια για την καταγωγή του» και «Ο Αριστοτέλης στην Ακαδημία του Πλάτωνα: μαθητής πρώτα, δάσκαλος στη συνέχεια»), β) σ. 145-149 («Ο Αριστοτέλης στη Μακεδονία: δάσκα­λος του Αλεξάνδρου», «Επιστροφή του Αριστοτέλη στην Αθήνα: αρχίζει η τρίτη περίοδος της φιλοσοφικής του δραστηριότητας. Ο Αριστοτέλης διδάσκει στο Λύκειο» και «Ο Αριστοτέλης εγκαταλείπει οριστικά την Αθήνα- Το τέλος της ζωής του»).
VI.       Αριστοτέλη Ηθικά Νικομάχεια, σ. 151-153
VII.     Αριστοτέλη Πολιτικά, σ. 178-179 Β. Κείμενα:
Ι. ΠΛΑΤΩΝ
Πρωταγόρας: οι ενότητες 1, 2, 3, 4, 5, 6 και 7. Πολιτεία: οι ενότητες 11, 12 και 13.
II. ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ
Ηθικά Νικομάχεια: οι ενότητες: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 και 10.
Πολιτικά: οι ενότητες: 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19 και 20.

II. ΑΔΙΔΑΚΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

1.  ΚΕΙΜΕΝΟ
Αδίδακτο πεζό κείμενο αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων της αττικής διαλέκτου.
2.  ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ - ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟ
α. Η ύλη που περιλαμβάνεται στα βιβλία του Γυμνα­σίου «Αρχαία Ελληνική Γλώσσα» Α', Β', Γ' Γυμνασίου, έκδοση 2013.
β. Ολόκληρη η ύλη που περιλαμβάνεται στο βιβλίο της Α' τάξης Γενικού Λυκείου «Εγχειρίδιο Γλωσσικής Διδασκαλίας», έκδοση 2013 (ενότητες 1 - 21).