Πέμπτη 21 Φεβρουαρίου 2013

Οι μαμάδες των παραισθήσεων ( ελληνικό σχολείο 2013 )



Όταν η μαμά «καθαρίζει» για τους βαθμούς

του Ανδρέα Ζαμπούκα


(πολύ καλό για συζήτηση με τους μαθητές μας)


Φωτογραφία: Π. Τζάμαρος @fosphotos.com


Μαθητής, που κινείται στα όρια της επάρκειας για να παρακολουθήσει Γενικό Λύκειο, παίρνει βαθμούς μεταξύ 15 και 19 , σε όλα τα μαθήματα. Η μαμά του επισκέπτεται συχνά το σχολείο, "πρήζει" τους καθηγητές κι αυτοί για να μη μπλέξουν περισσότερο, βάζουν ό τι θέλει ο «πελάτης».... Προσοχή! Το σχολείο δεν είναι ιδιωτικό. Δημόσιο είναι! Έτσι, όλοι μένουν ευχαριστημένοι και πιο πολύ η μαμά που κάνει όνειρα για πανεπιστήμια και μεγαλεία! Να λοιπόν, από που ξεκινάει το μεγάλο παραμύθι. Πάντα βρίσκεται κάποιος να κρύψει την αλήθεια. Πάντα κάποιος θα πουλήσει "φαντασιακή" προστασία για να μη βρει το μπελά του. Να γιατί εκλιπαρούν όλοι για λίγο ψέμα, μια όμορφη ιστορία κι ας είναι φανταστική, μια υπόσχεση κι ας μη γίνει πραγματικότητα. Να γιατί το πολιτικό σύστημα γέμισε «θαυματοποιούς». Μια ολόκληρη χώρα ζει μέσα στο ψέμα και εμπορεύεται τις «παραισθήσεις της».
Η αρχή της δίκαιης και ειλικρινούς αξιολόγησης δυστυχώς, δεν λειτουργεί όσο θα έπρεπε στα ελληνικά σχολεία. Όπως και στην υπόλοιπη κοινωνία, έτσι κι εδώ, τα εμπλεκόμενα μέρη, δάσκαλος, γονέας, μαθητής δεν θέλουν ή δε μπορούν να συμμετάσχουν, επί ίσοις όροις, στη δίκαιη διαδικασία. Οι λόγοι είναι πολιτικοί και κοινωνικοί. Από τη μία, υφέρπει ένας «πολιτικός» λαϊκισμός που θέλει το μαθητή να εμφανίζεται πάντα αδικούμενος, από την εξουσία του καθηγητή. Από την άλλη το σύμπλεγμα των κοινωνικών συγκρίσεων καταδυναστεύει την οικογένεια που εκλαμβάνει την ικανότητα ως «δώρο» που χαρίζει ένας άλλος παράγοντας και όχι ως κατάκτηση του εαυτού μας. Είναι σαφές ότι τα παραπάνω, σε συνδυασμό με την έλλειψη παιδείας των γονέων, οδηγούν στη αδυναμία του νέου ανθρώπου να κατανοήσει τις δυνάμεις του και να φτάσει στην αυτογνωσία. Εύκολα καταλαβαίνει κανείς ότι δεν υπάρχει πιο «σίγουρος» δρόμος για να γίνεις δυστυχισμένος στη ζωή σου, κάνοντας πάντα λάθος επιλογές.
Αν συνειδητοποιήσουμε τις επιπτώσεις αυτής της κατάστασης στην ανωριμότητα των Ελλήνων, θα αναγκαστούμε να αλλάξουμε και το σύστημα αξιολόγησης στα σχολεία. Πρώτον, ο μαθητής πρέπει να αποκτήσει τον προσωπικό του ηλεκτρονικό φάκελο αξιολόγησης από την Α΄Δημοτικού έως την Γ΄Λυκείου. Σχόλια και βαθμολογίες θα εμπλουτίζουν την εικόνα του, από τους δασκάλους του, ανά έτος, χωρίς να ξέρουν τις επιδόσεις της προηγούμενης χρονιάς. Δεύτερον, ανά τρεις μήνες, μπορούν να διενεργούνται εξετάσεις σε όλα τα μαθήματα και τα γραπτά να βαθμολογούνται από καθηγητές άλλου σχολείου. Για την ευκολία της διαδικασίας, υπάρχει η δυνατότητα της ηλεκτρονικής εξέτασης με ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής. Τρίτον, επιβάλλεται η αποσύνδεση της μέσης εκπαίδευσης από την εισαγωγή στα πανεπιστήμια. Τελευταίο και σημαντικότερο, είναι ο διαχωρισμός των μαθητών με εξετάσεις, σε Γενικό Λύκειο και ΕΠΑΛ. Θα διενεργούνται δύο φορές στην Γ΄ Γυμνασίου, σε πανελλαδικό επίπεδο, στέλνοντας το 70% των μαθητών στα οργανωμένα...επαγγελματικά Λύκεια, για να προετοιμαστούν για μία «αληθινή» επαγγελματική ζωή. Από την Α΄Γυμνασίου , βέβαια, θα πρέπει να ξεκινήσει ένας σωστός επαγγελματικός προσανατολισμός.
Όλα τα παραπάνω δεν είναι ασφαλώς και τόσο πρωτότυπες επινοήσεις. Εφαρμόζονται εδώ και χρόνια, σε πολλές πολιτισμένες χώρες του κόσμου. Απλά εμείς, «φτιαχνόμαστε» με τις ίντριγκες, τα παραμύθια και τη «δραματοποίηση» της ζωής μας, απ΄όπου κι αν προέρχεται.
Αυτό το παιχνίδι της απόρριψης του ορθολογισμού πρέπει να σταματήσει. Η «συναισθηματοκρατία» , η αναξιοκρατία και ο λαϊκισμός είναι αρρώστιες που τρώνε λίγο λίγο, τη συνείδηση του νεοέλληνα. Μπορεί να είμαστε λαός που έκανε το «μύθο» πολιτισμό αλλά ζούμε πλέον, σ΄έναν κόσμο που η δύναμη του ανθρώπου είναι η λογική και η εσωτερική αλήθεια. Γι΄αυτό το λόγο έχει χρέος το σχολείο να καλλιεργεί συνειδήσεις και όχι να προετοιμάζει φαντασιόπληκτους «φοβητσιάρηδες» ή «τυχοδιώκτες». Αυτοί είναι που αργότερα δεν θα ανέχονται την αλήθεια και θα «γουστάρουν» το ψέμα από τη γυναίκα τους, τον εργοδότη τους, τους φίλους τους και βέβαια, τους πολιτικούς.
Έχω βαρεθεί να βλέπω μίζερους «αδυνάτους» , επαίτες μιας οποιασδήποτε «ντόπας», να συναγωνίζονται ποιος θα εισπράξει πρώτος το καλύτερο ψέμα. Και δεν είναι μόνο, στις αξιολογήσεις, είναι παντού. Στα πανεπιστήμια, στις ερωτικές σχέσεις, στο δημόσιο λόγο, ακόμα και στην εσωτερική ζωή, οι νεοέλληνες ζουν σ΄ένα «παράλληλο σύμπαν» μιας ψυχεδελικής ευτυχίας. Κάποιοι που ξέρουν τον εαυτό τους βιώνουν δυναμικά την πραγματικότητα αλλά οι περισσότεροι εγκλωβίζονται στις φοβίες τους. Υποθέτω ότι το σχολείο και οι «παραισθήσεις» των μαμάδων τους θα έχουν παίξει το ρόλο τους. Και σκέφτομαι πάντα τα λόγια του Nietzche : «Η πλάνη δεν είναι τύφλωση, ανανδρία είναι».
Ο Ανδρέας Ζαμπούκας είναι Καθηγητής Κλασικής Φιλολογίας 

Παρασκευή 8 Φεβρουαρίου 2013

Συνηθισμένα λάθη στην Έκθεση


Άλλη μια παρουσίαση λαθών (δομής, αυτήν τη φορά) σε μαθητικό δοκίμιο παραγωγής λόγου.
Στο θέμα που ακολουθεί βρήκα δυο ενδιαφέρουσες παραγράφους που πιστοποιούν την τεράστια σημασία ενός δομημένου σχεδίου. Ο μαθητής, λειτουργώντας επιπόλαια ή απρόσεκτα, σε παραγράφους αιτίων παρουσιάζει και τις επιπτώσεις που γεννιούνται από το πρόβλημα, που εν προκειμένω είναι η απαξίωση του αγαθού της μόρφωσης. Μάλιστα και στις δυο παραγράφους ξεκινά τις περιόδους υπ' αριθμ. 1 με αίτια, δίνει στις υπ' αριθμ. 2 συνέπειες, για να επανέλθει σε αίτια στις υπ' αριθμ. 3 περιόδους.
Πρόκειται προφανώς για βιαστικό και αμέθοδο γράψιμο, για επιπόλαιη παραγωγή λόγου, που επιβεβαιώνει την πεποίθησή μου πως, αν δεν δουλέψει μεθοδικά και πειθαρχημένα ο μαθητής, η αποτυχία είναι μοίρα άφευκτη. 
Και στις δυο αυτές περιπτώσεις παραγράφων ο μαθητής θα βαθμολογηθεί αρνητικά στη δομή και όχι στο περιεχόμενο λόγω της αταξίας στην παράθεση του υλικού. Τα υπόλοιπα προβλήματα, όπως στην έκφραση και στην ορθογραφία, είναι άλλης εξέτασης αντικείμενο.
Πώς θα βαθμολογούσα μια παραγωγή λόγου στη δομή, αν είχε μόνο αυτά τα δυο προβλήματα δομής και τίποτε περισσότερο; 
Θα αφαιρούσα 3 μονάδες από τις 8 της δομής.

Θέμα για παραγωγή λόγου: Στις μέρες μας ολοένα μεγεθύνεται η απαξίωση του μορφωτικού αγαθού και αποστασιοποιούνται οι μαθητές από τους σκοπούς της εκπαίδευσης. Σε ένα άρθρο 500 έως 600 λέξεων  να ανιχνεύσεις τους παράγοντες που προκαλούν αυτό το φαινόμενο και να εντοπίσεις τις συνέπειες που μπορεί να προκληθούν από την απαξίωση της Παιδείας .
Παράγραφοι με αίτια
1η Κατ’ αρχάς ένας σημαντικός παράγοντας όπου έπαιξε μεγάλο ρόλο γι’ αυτήν την απαξίωση είναι ότι σε ορισμένες οικογένειες οι γονείς δεν στηρίζουν τα παιδιά στη μόρφωσή τους και έτσι πολλές φορές συναντάμε περιπτώσεις όπου οι μαθητές παρατούν τη μόρφωσή τους. 2η Αυτό το φαινόμενο επειδή είναι αρκετά συχνό ρίχνει το μορφωτικό επίπεδο μιας χώρας και χάρη σε αυτό είναι αρκετά πιο ευάλωτη σε λανθασμένες απόψεις σε πολιτικά ή κοινωνικά θέματα που αφορούν τα κοινά, πράγμα που είναι πολύ άσχημο για τις ρίζες αλλά και το μέλλον ενός πολιτισμού. 3ηΠολλές φορές αυτή η μαθητική απαξίωση οφείλεται και στο σχολείο διότι χάρη σε αυτό όπου εξειδικεύεται στο να βοηθήσει μόνο τους καλούς μαθητές να γίνουν καλύτεροι και αφήνει τους κακούς μαθητές στη μοίρα τους, νοοτροπία η οποία δεν είναι σωστή από καμιά πλευρά.
1η Άλλος ένας παράγοντας είναι η έλλειψη ελεύθερου χρόνου όπου χάρη σε αυτήν τα παιδιά δεν μπορούν να ασχοληθούν με τα μαθήματά τους και συνεπώς δεν μπορούν να προσπαθήσουν να γίνουν καλύτεροι σε αυτά ώστε να φτάσουν στους στόχους τους. 2η Αυτή η απαξίωση προς το σχολείο έχει ως συνέπεια τη μείωση του επιπέδου του λόγου κι έτσι δεν μπορούν να ενταχθούν εύκολα σε μια κοινωνική ομάδα. 3η Επίσης η χρήση ξένων μορφών διαλέκτων αλλά και μορφών πολιτισμού όπου έχουν μπει στην καθημερινότητα τους συμβάλλει σε αυτήν την κοινωνική απαξίωση.  
http://mundusphilologiae.blogspot.gr/

Υπάρχουν σήμερα Διανοούμενοι;

     
    Ας τελειώσουμε κάποια στιγμή με τα διφορούμενα και τις υπεκφυγές περί διανόησης. Ο Διανοούμενος παράγει ιδέες μέσω του έργου του, όποιες και να ‘ναι οι ιδέες. Σημαντικές ή ασήμαντες. Αυτή είναι η εργασία του. Η παραγωγή ιδεών διαμορφώνει συνειδήσεις κι αυτή είναι ευθύνη του. Η ευθύνη πάντα δημιουργεί υποχρέωση. Όσο κι αν δε μας αρέσει ν’ ακούγεται – ο διανοούμενος (φιλόσοφος, επιστήμονας, καλλιτέχνης, δημοσιογράφος κ.ο.κ.)είναι ένας προνομιούχος! Έχει το προνόμιο να κερδίζει τα προς το ζην του με τη σκέψη του. Μία από τις βασικές του υποχρεώσεις λοιπόν είναι να ανταποδίδει στον κοινωνικό του χώρο ένα μέρος του προνομίου αυτού. Οφείλει πάνω απ’ όλα να συγκρούεται με κάθε μορφή εξουσίας, όταν αυτή καταστρατηγεί τις αρχές της ελευθερίας, της ισότητας, της δικαιοσύνης και της αξιοπρέπειας. Άρα ποτέ δεν μπορεί να κλείνει τα μάτια στη φτώχεια, στην εκμετάλλευση, στην απόρριψη και στον αποκλεισμό! Οφείλει συνεχώς να σκέφτεται και να αντιδρά έχοντας ως βασικό του όπλο τον ίδιο του το λόγο. Η πολιτικοποίησή του ήταν ανέκαθεν η βασική του υποχρέωση. Ο διανοούμενος με λίγα λόγια είναι κάποιος, που “φυτρώνει εκεί που δεν τον σπέρνουν”, γι’ αυτό και το βασικό χαρακτηριστικό του είναι η εμμένεια στην εξαίρεση. Εκεί κατοικεί! 

Τις τελευταίες αυτές δεκαετίες, ήταν της μόδας οι υποχρεώσεις του διανοούμενου να σταματούν στην αποκλειστική του ενασχόληση με το έργο του.
(…)
Τώρα ήρθε η στιγμή του τέλους αυτής της εκδρομής. Ήρθε η στιγμή να βρει, να δει, να πει ο καθείς με ποιους θα ζει και ποιους θα εγκαταλείψει. Είναι η ελάχιστη συγνώμη σ’ αυτήν την ανόητη ιδιώτευση των τελευταίων ετών. Το σύνθημα “ανήκω στον εαυτό μου και στο έργο μου” δεν αντέχει πλέον. Τελείωσαν οι ποντιοπιλατισμοί. Ή είσαι με τους διανοούμενους, που δεν φοβούνται να συγκρουστούν με μία εξουσία, που καταστρατηγεί με τον πιο εμφανή και ανάλγητο τρόπο τις αρχές της ελευθερίας, της ισότητας, της δικαιοσύνης και της αξιοπρέπειας και άρα δεν κλείνουν τα μάτια στη φτώχεια, την εκμετάλλευση, την απόρριψη και τον αποκλεισμό - ακόμη κι αν κάποιοι τα θεωρούν όλα αυτά λαϊκίστικες ρητορείες ή ανήκεις στους περίφημους “σταθεροποιητές διανοούμενους”. 

Oι "σταθεροποιητές" (les stabilisateurs), σύμφωνα με τον Jean Claude Milner, είναι η κοινωνική ομάδα, που αποτελείται, ως επί το πλείστον, από "επαγγελματίες διανοούμενους", οι οποίοι έχουν αναλάβει τη σταθερότητα και τη συνέχιση της υπάρχουσας κοινωνικής, οικονομικής και πολιτικής τάξης. 
(…)
Ο καθείς και ο λόγος του λοιπόν. O καθείς και η ευθύνη του. Ο καθείς και η υποχρέωσή του.
Ήρθε η στιγμή να δοθεί ένα τέλος στο να νομίζεις πως σκέφτεσαι...

Πηγή:Protagon
Ολόκληρο το κείμενο μπορείτε να το διαβάσετε ΕΔΩ